Tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA)

Tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA) gọi là tỷ số lợi nhuận trên tài sản (Return on Assets). Đây là một chỉ số thể hiện tương quan giữa mức sinh lợi của một công ty so với chính tài sản của nó. ROA sẽ cho ta biết hiệu quả của công ty trong việc sử dụng tài sản để kiếm lời. Nhà đầu tư sẽ thấy được bình quân cứ một đồng tài sản được sử dụng trong quá trình sản xuất kinh doanh thì tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận. Chỉ tiêu này đo lường hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp; thể hiện tính hiệu quả của quá trình tổ chức, quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp mà không quan tâm đến cấu trúc tài chính.

ROA càng cao thì khả năng sử dụng tài sản càng có hiệu quả.Tương tự như chỉ số ROE, những chứng khoán có ROA cao sẽ là những chứng khoán được ưa chuộng hơn. Và tất yếu những chứng khoán có chỉ số ROA cao cũng có giá cao hơn.

Tóm lại, ROA = hiệu quả sử dụng tài sản

Cách xác định:

ROA = Lợi nhuận sau thuế (Earnings) / Tài sản (Assets)

Trong đó:

Lợi nhuận sau thuế: là lợi nhuận ròng dành cho cổ phiếu thường

Tài sản:  là tổng tài sản của doanh nghiệp. Trong đó: Tổng tài sản = Vốn chủ sở hữu + Nợ

Bạn sẽ thấy 2 mục trên ở báo cáo tài chính, Lợi nhuận sau thuế nằm ở bảng kết quả hoạt động kinh doanh, còn Tổng tài sản nằm ở bảng cân đối kế toán.

Chỉ số ROA như thế nào là tốt?

Chỉ số ROA thường ít coi trọng bằng ROE, nhưng ROA cũng là chỉ số quan trọng.

Mối quan hệ của ROA và ROE là thông qua hệ số nợ. Nợ thì càng ít càng tốt, sẽ tốt hơn nếu Nợ/Vốn chủ sở hữu < 1.

Theo chuẩn quốc tế: ROE > 15%, được đánh giá là một công ty đủ năng lực tài chính. Khi đó ROA > 7.5%

Tuy nhiên, không nên chỉ xét một năm riêng lẻ mà nên là nhiều năm, ít nhất là 3 năm. Thông thường, nếu doanh nghiệp duy trì được ROA >=10% và kéo dài ít nhất 3 năm, thì đó mới là doanh nghiệp tốt.

Ngoài ra, bạn cũng nên quan tâm đến xu hướng của ROA. Xu hướng ROA tăng lên chứng tỏ là doanh nghiệp sử dụng tài sản hiệu quả hơn, tất nhiên sẽ được đánh giá cao hơn rồi.

Cũng giống như các chỉ số khác, khi phân tích NĐT cũng cần so sánh ROA của công ty phân tích với các công ty cùng ngành khác để được khách quan và chính xác hơn. Các công ty cùng ngành được so sánh nên là các công ty đầu ngành, có cùng đặc điểm sản xuất kinh doanh.

Kết luận:

ROA > 7.5% + ROA ngày càng tăng + Duy trì ít nhất 3 năm => Doanh nghiệp tốt.

Lưu ý: Điều này không đúng với các lĩnh vực liên quan đến tài chính như bảo hiểm, ngân hàng, chứng khoán…Ngành ngân hàng mà duy trì ROA > 2%, cũng đã là khá tốt. Vì đòn bẩy của ngân hàng khá cao.

Mối quan hệ giữa chỉ số ROA và ROE

Ví dụ với hai công ty A và B với số liệu như bảng sau:

Nhận xét:

− ROE của 2 cty A và B đều bằng 20%, tức là hiệu quả LNST/ VCSH hai công ty như nhau và đạt hiệu quả sử dụng vốn rất tốt.

− Cty A không có vay nợ, cty B có vay nợ 80 tỷ hay tỷ lệ Nợ/VCSH = 80 tỷ/ 200 tỷ = 40%

− Công ty A sử dụng vốn tốt hơn công ty B, Vì công ty B mang nợ, vì trước sau gì cty B cũng phải lấy lợi nhuận để trả nợ, hoặc khi cty B vì điều kiện gì đó không thể cho vay nữa, thì cty B sẽ khó có thể duy trì tỷ lệ ROE 20%.

Lại có: Tài sản = Vốn chủ sở hữu + Nợ

Nên:

ROA (Cty A) = 20 / 100 =20%

ROA (Cty B) = 40 / ( 200 +80 ) = 14.3%

Do đó Cty A sử dụng vốn hiệu quả,  tốt hơn hẳn công ty B.

Nếu các điều kiện tài chính, kinh doanh khác như nhau, thì cty A được đánh giá tốt hơn cty B.

Lưu ý: Nếu

Cty X có ROE (X) = 20%, ROA (X) = 15%

Cty Y có ROE (Y) = 30%, ROA (Y) = 5%

Thì Cty X sẽ được đánh giá cao hơn Cty Y.

Ta còn có công thức:

Đòn bẩy tài chính = Tài sản / Vốn chủ sở hữu = ROE/ROA

⇒ Chỉ số ROA và ROE như một cặp tình nhân, đừng nên đánh giá tách rời nhau!

Dưới đây là ROA tra cứu được của HPG trên trang tài chính cafef.vn:

Chungkhoanviet.net